Του Fabio Vighi* – Αναδημοσίευση από το άρθρο του edromos.gr βάσει του πρωτότυπου.
Ενάμιση χρόνο μετά την εμφάνιση του Ιού, κάποιοι ενδέχεται να έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται γιατί οι συνήθως αδίστακτες άρχουσες ελίτ αποφάσισαν να παγώσουν την παγκόσμια μηχανή παραγωγής κέρδους με αφορμή την εμφάνιση ενός παθογόνου που χτυπάει σχεδόν αποκλειστικά τις μη παραγωγικές ηλικίες (άνω των 80 ετών). Γιατί όλος αυτός ο ανθρωπιστικός ζήλος; Cui bono? (Ποιος ωφελείται;) Μόνο όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τις θαυμαστές περιπέτειες του Παγκοσμιοποιημένου Καπιταλισμού (GloboCap) μπορούν να βαυκαλιστούν πιστεύοντας πως το σύστημα επέλεξε να κατεβάσει ρολά από συμπόνια. Ας είμαστε σαφείς από την αρχή: τα μεγάλα αρπακτικά του πετρελαίου, των όπλων και των εμβολίων δεν θα μπορούσαν να νοιάζονται λιγότερο για την ανθρωπότητα.
Ακολουθήστε το χρήμα
Στην προ Κορονοϊού εποχή, η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν στα πρόθυρα μιας ακόμα κολοσσιαίας κατάρρευσης. Ακολουθεί ένα σύντομο χρονικό της διαρκώς αυξανόμενης πίεσης:
Ιούνιος 2019: Στην Ετήσια Οικονομική Έκθεσή της η ΒΙS (Bank of International Settlements —Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) με έδρα την Ελβετία, η «Κεντρική Τράπεζα όλων των Κεντρικών Τραπεζών», κρούει τον παγκόσμιο κώδωνα του κινδύνου. Το έγγραφο επισημαίνει «υπερθέρμανση […] στην αγορά μοχλευμένων δανείων (leveraged loan market), όπου «η πιστοληπτική ικανότητα επιδεινώνεται» και «τα εγγυημένα δανειακά ομόλογα εκτοξεύονται» (CLOs) — θυμίζοντας την απότομη αύξηση των εγγυημένων δανειακών υποχρεώσεων (CDOs) που ενίσχυσε την κρίση των δανείων χαμηλής εξασφάλισης) [το 2008]. Με απλά λόγια, η χρηματοπιστωτική βιομηχανία τρέφεται για ακόμη μια φορά με σκουπίδια.
9 Αυγούστου 2019: Η BIS εκδίδει ένα έγγραφο εργασίας ζητώντας τη λήψη «μη συμβατικών μέτρων νομισματικής πολιτικής» με σκοπό την «προστασία της πραγματικής οικονομίας από την περαιτέρω επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών». Το έγγραφο επισημαίνει πως «προσφέροντας άμεση πίστωση στην οικονομία», κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ο δανεισμός από την κεντρική τράπεζα «μπορεί να υποκαταστήσει τις εμπορικές τράπεζες στην χορήγηση δανείων στις εταιρείες».
15 Αυγούστου 2019: Η Blackrock Inc, το ισχυρότερο επενδυτικό ταμείο (διαχειρίζεται γύρω στα 7 τρις δολάρια μετοχών και ομολόγων) εκδίδει μια λευκή βίβλο με τίτλο Αντιμετωπίζοντας την επόμενη ύφεση. Ουσιαστικά, το έγγραφο δίνει εντολή στη Fed (Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα) να εγχύσει απευθείας ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να αποτραπεί «μια δραματική ύφεση». Ξανά, το μήνυμα είναι σαφές και αδιαμφισβήτητο: «Μια άνευ προηγουμένου αντίδραση καθίσταται απαραίτητη, όταν τα όρια της νομισματικής πολιτικής εξαντλούνται και η δημοσιονομική πολιτική από μόνη της δεν επαρκεί. Η αντίδραση αυτή πολύ πιθανό να περιλαμβάνει την επιλογή του «απ’ ευθείας»« (going direct): «την εύρεση τρόπων διοχέτευσης χρήματος στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα απ’ ευθείας από την κεντρική τράπεζα», αποτρέποντας ταυτόχρονα φαινόμενα υπερπληθωρισμού. Παραδείγματα αποτελούν η Δημοκρατία της Βαϊμάρης τη δεκαετία του 1920, και πιο πρόσφατα η Αργεντινή και η Ζιμπάμπουε».
22-24 Αυγούστου 2019: Οι κεντρικοί τραπεζίτες του G7 συναντιούνται στο Jackson Hole, του Wyoming, για να συζητήσουν του έγγραφο της Black Rock όπως και άλλα επείγοντα μέτρα που αφορούν την αποτροπή της επικείμενης κατάρρευσης. Σύμφωνα με την προφητική δήλωση του James Bullard, Πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Πολιτείας του St Louis: «Πρέπει απλώς να πάψουμε να νομίζουμε πως την επόμενη χρονιά τα πράγματα θα είναι φυσιολογικά.»
15-16 Σεπτεμβρίου 2019: Η ύφεση εγκαινιάζεται επίσημα με το αιφνίδιο άλμα των επιτοκίων στην αγορά των ρέπος (από 2% στο 10.5%) . Τo Repo (ρέπος), συντομογραφία του του «repurchase agreement» (συμφωνία επαναγοράς), είναι ένα συμβόλαιο με το οποίο τα επενδυτικά κεφάλαια δανείζονται χρήματα με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία (συνήθως κρατικά ομόλογα). Τη στιγμή της συναλλαγής, οι χρηματοπιστωτικοί παράγοντες (οι τράπεζες) επιχειρούν να επαναγοράσουν τα περιουσιακά στοιχεία σε υψηλότερη τιμή, συνήθως εν μία νυκτί. Με λίγα λόγια, τα repos είναι βραχυχρόνια εγγυημένα δάνεια. Είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησης των traders (παίκτες του χρηματιστηρίου) στις περισσότερες αγορές, ειδικά στο παράλληλο σύμπαν των Παραγώγων. Η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά των repos μπορεί να προκαλέσει καταστροφικά φαινόμενα ντόμινο σε όλους τους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
17 Σεπτεμβρίου 2019: Η Fed ξεκινά το νομισματικό πρόγραμμα εκτάκτου ανάγκης, διοχετεύοντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα στη Wall Street, εκτελώντας πρακτικά το σχέδιο «απευθείας» της Black Rock. (Όπως αναμενόταν, τον Μάρτιο του 2020, η Fed θα προσλάβει την BlackRock για τη διαχείριση του πακέτου διάσωσης απέναντι στην «κρίση του Covid 19».
19 Σεπτεμβρίου 2019: Ο Donald Trump υπογράφει το Εκτελεστικό Διάταγμα 13887, ιδρύοντας την National Influenza Vaccine Task Force (Εθνική Ομάδα Δράσης για ένα Εμβόλιο Γρίπης), στόχος της οποίας είναι να αναπτύξει ένα «Πενταετές εθνικό σχέδιο για την προώθηση της χρήσης πιο ευέλικτων και διευρυνόμενων τεχνολογιών κατασκευής εμβολίων και για την επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων που προστατεύουν από πολλούς ή από όλους τους ιούς της γρίπης». Αυτό για να αντιμετωπιστεί «μια πανδημία γρίπης», η οποία, σε αντίθεση με την εποχική γρίπη, […] έχει τη δυνατότητα να εξαπλωθεί ραγδαία στην υφήλιο, να μολύνει περισσότερους ανθρώπους, και να προκαλέσει υψηλά ποσοστά παθήσεων και θανάτων σε πληθυσμούς που στερούνται προηγούμενης ανοσίας». Δεν ήταν δύσκολο λοιπόν να μαντέψει κανείς ότι η πανδημία ήταν προ των πυλών, ενώ στην Ευρώπη οι προετοιμασίες βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη (δες εδώ κι εδώ).
18 Οκτωβρίου 2019: Στη Νέα Υόρκη, διεξάγεται το Event 201, μια στρατηγική άσκηση προσομοίωσης ζωονοσογόνου πανδημίας συντονισμένη από το Κέντρο Βιοασφάλειας του Πανεπιστημίου John Hopkins και το Ίδρυμα Bill and Melinda Gates.
21-24 Ιανουαρίου: Το ετήσιο συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) λαμβάνει χώρα στο Νταβός της Ελβετίας με αντικείμενο συζήτησης τόσο την οικονομία όσο και τους εμβολιασμούς.
23 Ιανουαρίου 2020: Η Κίνα επιβάλλει λοκντάουν στη Wuhan και σε άλλες πόλεις της επαρχίας της Hubei.
11 Μαρτίου 2020: Ο Γενικός Διευθυντής του WHO (ΠΟΥ) κηρύσσει πανδημία της νόσου του κορονοϊού. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Το να ενώσει κανείς τις τελείες είναι αρκετά εύκολο. Αν το επιχειρήσουμε, θα διακρίνουμε ένα αρκετά σαφές αφηγηματικό περίγραμμα να αναδύεται, μια στοιχειώδης σύνοψη του οποίου θα ήταν η ακόλουθη: τα λοκντάουν και η παγκόσμια αναστολή των οικονομικών συναλλαγών είχαν ως σκοπό να 1) επιτρέψουν στη Fed να διοχετεύσει φρεσκοτυπωμένο χρήμα στις προβληματικές χρηματαγορές αποτρέποντας παράλληλα το φαινόμενο του υπερπληθωρισμού και 2) να εισαγάγουν τα προγράμματα μαζικού εμβολιασμού και τα υγειονομικά διαβατήρια ως πυλώνες ενός νέο-φεουδαρχικού καθεστώτος καπιταλιστικής συσσώρευσης. Όπως θα δούμε, οι δύο στόχοι έσονται εις σάρκαν μία.
Το 2019 η παγκόσμια οικονομία μαστιζόταν από την ίδια ασθένεια που το 2008 είχε προκαλέσει πιστωτική ασφυξία. Ασφυκτιούσε υπό το βάρος ενός μη βιώσιμου χρέους. Πολλές δημόσιες επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να παράξουν αρκετό κέρδος για την αποπληρωμή των τόκων των χρεών τους οπότε για να επιβιώσουν έπαιρναν νέα δάνεια. Εταιρείες «ζόμπι» (με μακροχρόνιες απώλειες, μειούμενο τζίρο, συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους, περιορισμένη ρευστότητα, και υπερβολικά μοχλευμένους ισολογισμούς) εμφανίζονταν παντού. Η κατάρρευση της αγοράς των repos, τον Σεπτέμβρη του 2019, πρέπει να ενταχθεί μέσα σε αυτό το εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον.
Όταν ο αέρας έχει κορεστεί με εύφλεκτα υλικά, και μια σπίθα προκαλεί έκρηξη. Και στο μαγικό κόσμο της οικονομίας, tout se tient (όλα συνδέονται): το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας σε έναν συγκεκριμένο τομέα μπορεί ανά πάσα στιγμή να γκρεμίσει τον χάρτινο πύργο. Οποιαδήποτε αύξηση των επιτοκίων στις χρηματαγορές που τροφοδοτούνται με φθηνά δάνεια, είναι δυνητικά καταστροφική για τις τράπεζες, τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου, τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια και το σύνολο της αγοράς κυβερνητικών ομολόγων, επειδή αυξάνεται το κόστος δανεισμού και στραγγίζει η ρευστότητα. Αυτό ακριβώς είναι που συνέβη με την κρίση των repos τον Σεπτέμβρη του 2019: τα επιτόκια εκτινάχθηκαν στο 10.5% μέσα σε λίγες μόνο ώρες, και ο πανικός που προκλήθηκε επηρέασε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), δικαιωμάτων προαίρεσης (options), εθνικά νομίσματα, και άλλες αγορές όπου οι trader στοιχημάτιζαν δανειζόμενοι από repos. Ο μόνος τρόπος να αποσοβηθεί η μετάδοση ήταν η χορήγηση της απαραίτητης ρευστότητας στο σύστημα – σαν ελικόπτερα που πραγματοποιούν ρίψεις νερού σε μία ανεξέλεγκτη πυρκαγιά. Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2019 και Μαρτίου 2020, η Fed διοχέτευσε περισσότερα από 9 τρις στο τραπεζικό σύστημα, ποσό ισοδύναμο με περισσότερο από το 40% του Αμερικανικού ΑΕΠ.
Το κυρίαρχο αφήγημα θα έπρεπε λοιπόν να αντιστραφεί: τα χρηματιστήρια δεν κατέρρευσαν (τον Μάρτιο του 2020) επειδή επιβλήθηκαν τα λοκντάουν, αλλά -αντίθετα- τα λοκντάουν έπρεπε να επιβληθούν επειδή η χρηματοπιστωτική αγορά κατέρρεε. Τα λοκντάουν έφεραν την αναστολή των επιχειρηματικών συναλλαγών, η οποία αποστράγγισε τη ζήτηση για πίστωση και έτσι σταμάτησε τη μετάδοση. Με άλλα λόγια, η αναδιάρθρωση της χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής μέσω νομισματικών μέτρων εξαίρεσης (έκτακτης ανάγκης), εξαρτιόταν από το σβήσιμο της μηχανής της οικονομίας. Εάν η απίστευτου ύψους ρευστότητα με την οποία τροφοδοτήθηκε ο χρηματοπιστωτικός τομέας, έφτανε στις συναλλαγές στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας, ένα νομισματικό τσουνάμι (υπερπληθωρισμού) με καταστροφικές συνέπειες θα εξαπολύετο.
Όπως υποστηρίζει η οικονομολόγος Ellen Brown, ήταν «άλλο ένα πακέτο διάσωσης», αλλά αυτή τη φορά» υπό το πρόσχημα κάποιου ιού». Παρομοίως, ο John Titus και η Catherine Austin Fitts επισήμαναν ότι το «μαγικό ραβδί» του Covid-19 επέτρεψε στη Fed να εκτελέσει το σχέδιο «going direct» που είχε καταστρώσει η Black Rock, κυριολεκτικά: πραγματοποίησε μια άνευ προηγουμένου αγορά κρατικών ομολόγων ενώ στις επιχειρήσεις χορηγούσε κρατικά εγγυημένα «δάνεια COVID» με το σταγονόμετρο. Με λίγα λόγια, μόνο ένα προκλητό οικονομικό κώμα, θα παρείχε στη Fed το περιθώριο να εξουδετερώσει την ωρολογιακή βόμβα που ήταν έτοιμη να ανατινάξει τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Υπό την κάλυψη της μαζική υστερίας, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ βούλωσε τις τρύπες στο διατραπεζικό σύστημα δανεισμού, αποφεύγοντας τον υπερπληθωρισμό αλλά και τον έλεγχο από το «Financial Stability Οversight Council» (Συμβούλιο Παρακολούθησης της Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση του 2008), όπως αναλύεται και εδώ. Παρόλα αυτά, το σχέδιο «going direct» πρέπει επίσης να γίνει αντιληπτό ως ένα μέτρο απελπισίας, αφού το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρατείνει την αγωνία μιας παγκόσμιας οικονομίας που καθίσταται ολοένα και περισσότερο όμηρος της αθρόας έκδοσης χρήματος και του τεχνητού πληθωρισμού των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων.
Στην καρδιά της δυσμενούς θέσης στην οποία βρισκόμαστε έγκειται ένα ανυπέρβλητο διαρθρωτικό αδιέξοδο. Η χρηματιστικοποίηση μεσω της μόχλευσης χρέους είναι η μόνη γραμμή διαφυγής του σύγχρονου καπιταλισμού, η αναπόφευκτη πορεία διαφυγής για ένα παραγωγικό μοντέλο που έχει φτάσει στο ιστορικό του όριο. Τα κεφάλαια κατευθύνονται προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές επειδή η «πραγματική οικονομία», αυτή δηλαδή που θεμελιώνεται πάνω στην εργασία είναι όλο και πιο ασύμφορη. Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η απάντηση μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: 1. Η αποστολή της οικονομίας να παράγει υπεραξία συμπεριλαμβάνει την επιδίωξη να εκμεταλλευτεί το εργατικό δυναμικό αλλά ταυτόχρονα και να το αποβάλει από την παραγωγή. Αυτό είναι αυτό που ο Μαρξ ονόμασε «κινούμενη αντίφαση» του καπιταλισμού (1). Ενώ αποτελεί την ουσία του τρόπου παραγωγής που γνωρίσαμε εντός του καπιταλισμού, η αντίφαση αυτή σήμερα μας γυρνάει μπούμερανγκ, μετατρέποντας την πολιτική οικονομία σε έναν μηχανισμό μόνιμης καταστροφής. 2. Ο λόγος για αυτό το γύρισμα της τύχης του καπιταλισμού είναι η αντικειμενική αποτυχία της διαλεκτικής εργασίας-κεφαλαίου: η άνευ προηγουμένου επιτάχυνση της τεχνολογικής προόδου στο πεδίο της αυτοματοποίησης από τη δεκαετία του 1980 προκαλεί την αποβολή περισσότερης εργατικής δύναμης από την παραγωγή σε σχέση με αυτήν που μπορεί να (επαν)απορρόφησει. Η συρρίκνωση του όγκου των μισθών σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη ενός ολοένα αυξανόμενου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού μειώνεται, με αναπόφευκτες συνέπειες την αύξηση του ιδιωτικού χρέους και της εξαθλίωσης. 3. Καθώς παράγεται λιγότερη υπεραξία, το κεφάλαιο αναζητά άμεσες αποδόσεις στον μοχλευμένο χρηματοπιστωτικό τομέα και όχι στην πραγματική οικονομία ή επενδύοντας σε κοινωνικά χρήσιμους τομείς όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Το ρεζουμέ είναι ότι η αλλαγή παραδείγματος που λαμβάνει χώρα αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για μια (δυστοπική) επιβίωση του καπιταλισμού, ο οποίος δεν είναι πλέον σε θέση να αναπαραχθεί μέσω της μαζικής μισθωτής εργασίας και της καταναλωτικής ουτοπίας, της οποίας η μαζική μισθωτή εργασία αποτελεί προϋπόθεση. Η ατζέντα της πανδημίας υπαγορεύτηκε, τελικά, από την συστημική ενδόρρηξη: την πτώση της κερδοφορίας ενός τρόπου παραγωγής που η ανεξέλεγκτη αυτοματοποίηση καθιστά παρωχημένο. Για αυτόν τον εγγενή λόγο, ο καπιταλισμός εξαρτάται όλο και περισσότερο από το δημόσιο χρέος, τους χαμηλούς μισθούς, τη συγκεντροποίηση του πλούτου και της εξουσίας, τη μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τις οικονομικές ακροβασίες.
Αν «ακολουθήσουμε το χρήμα», θα δούμε ότι ο οικονομικός αποκλεισμός, που δόλια αποδίδεται στον Iό, έχει πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, όχι μόνο στο πεδίο της κοινωνικής μηχανικής, όσο και σε αυτό της οικονομικής αρπαγής. Θα επισημάνω στα γρήγορα τέσσερα από αυτά.
1) Όπως αναμενόταν, επέτρεψε στη Fed να αναδιοργανώσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα με μια συνεχή ροή δισεκατομμυρίων δολαρίων που «παράγονταν» με το πάτημα ενός κουμπιού. 2) Επιτάχυνε την εξαφάνιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιτρέποντας στους μεγάλους ομίλους να μονοπωλούν τις εμπορικές ροές. 3) Μείωσε περαιτέρω το μερίδιο των μισθών και διευκόλυνε τη σημαντική εξοικονόμηση κεφαλαίου μέσω της «έξυπνης εργασίας» (η οποία είναι …ιδιαιτέρως έξυπνη για εκείνους που την επιβάλλουν), 4) υποβοήθησε την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, την έκρηξη των κερδών της Βig Tech και το αυγάτισμα του φαρμακοδόλαρου — το οποίο συμπεριλαμβάνει και την ιδιαιτέρως χειμαζόμενη βιομηχανία πλαστικού, η οποία παράγει πλέον εκατομμύρια μάσκες προσώπου και γάντια, κάθε εβδομάδα, πολλά από τα οποία καταλήγουν στους ωκεανούς (προς τέρψη αυτών που μας πουλάνε “πράσινο new deal”). Μόνο το 2020, ο πλούτος των 2.200 περίπου δισεκατομμυριούχων του πλανήτη αυξήθηκε κατά 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, μια αύξηση χωρίς ιστορικό προηγούμενο. Όλα αυτά, χάρη σε ένα παθογόνο τόσο θανατηφόρο που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνο το 99,8% των μολυσμένων επιβιώνει (δείτε εδώ και εδώ), με τους περισσότερους από αυτούς να μην εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.
Εφαρμόζοντας τον καπιταλισμό διαφορετικά
Το οικονομικό μοτίβο του ιστορίας μυστηρίου του Covid πρέπει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικού μετασχηματισμού. Αν ξύσουμε την επιφάνεια της επίσημης αφήγησης, αρχίζει να διαμορφώνεται ένα νεοφεουδαρχικό σενάριο. Οι μάζες των όλο και πιο μη παραγωγικών καταναλωτών συστηματοποιούνται και απορρίπτονται, απλώς και μόνο επειδή ο Mr. Global δεν ξέρει πλέον τι να τους κάνει. Μαζί με τους υποαπασχολούμενους και τους αποκλεισμένους, οι εξαθλιωμένες μεσαίες τάξεις αποτελούν πλέον ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με το ραβδί των λουκέτων, των απαγορεύσεων κυκλοφορίας, των μαζικών εμβολιασμών, της προπαγάνδας και της στρατιωτικοποίησης της κοινωνίας, αντί με το καρότο της εργασίας, της κατανάλωσης, του χρόνου για διακοπές, της συμμετοχικής δημοκρατίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων (που αντικαταστάθηκαν στο συλλογικό φαντασιακό από τα ατομικά δικαιώματα των μειονοτήτων).
Επομένως, είναι φενάκη να πιστεύει κανείς ότι ο σκοπός των λοκντάουν είναι θεραπευτικός και ανθρωπιστικός. Πότε το κεφάλαιο νοιάστηκε για τους ανθρώπους; Η αδιαφορία και η μισανθρωπία είναι τα τυπικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, του οποίου το μόνο πραγματικό πάθος είναι το κέρδος και η εξουσία που το συνοδεύει. Σήμερα, η καπιταλιστική εξουσία μπορεί να συνοψιστεί στα ονόματα των τριών μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων στον κόσμο: BlackRock, Vanguard και State Street Global Advisor. Αυτοί οι γίγαντες, που κάθονται στον πυρήνα ενός τεράστιου γαλαξία χρηματοπιστωτικών οργανισμών, διαχειρίζονται αξία που προσεγγίζει το μισό παγκόσμιο ΑΕΠ και είναι βασικοί μέτοχοι σε περίπου 90% των εισηγμένων εταιρειών. Γύρω τους αναπτύσσονται υπερεθνικά ιδρύματα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η Τριμερής Επιτροπή και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, των οποίων η λειτουργία είναι να συντονίζουν τη συναίνεση εντός του χρηματοπιστωτικού αστερισμού. Μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι όλες οι βασικές στρατηγικές αποφάσεις — οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές — επηρεάζονται τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις ελίτ. Ή μήπως θέλουμε να βαυκαλιζόμαστε ότι ο ιός τους αιφνιδίασε; Μάλλον, ο SARS-CoV-2 — ο οποίος, κατά παραδοχή του CDC και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν έχει ποτέ απομονωθεί — είναι το όνομα ενός ειδικού όπλου ψυχολογικού πολέμου που χρησιμοποιήθηκε τη στιγμή της μεγαλύτερης ανάγκης.
Γιατί θα πρέπει να εμπιστευτούμε ένα τεράστιο φαρμακευτικό καρτέλ (τον ΠΟΥ), ο οποίος δεν είναι υπεύθυνος για τη «δημόσια υγεία», αλλά για την προώθηση εμπορικών προϊόντων με όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά ποσοστά κερδοφορίας; Οι πραγματικές απειλές για την δημόσια υγεία προέρχονται από τις άθλιες συνθήκες εργασίας, την κακή διατροφή, την ρύπανση του αέρα, την μόλυνση του νερού και των τροφίμων, και πάνω απ’ όλα από τη διογκούμενη φτώχεια και εξαθλίωση — ωστόσο κανένα από αυτά τα «παθογόνα» δεν βρίσκεται στην λίστα των ανθρωπιστικών ανησυχιών του ΠΟΥ. Η αβυσσαλέα σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των αρπακτικών της φαρμακοβιομηχανίας, των εθνικών και υπερεθνικών ιατρικών οργανισμών και του κυνικού προσωπικού πολιτικής επιβολής είναι πλέον κοινό μυστικό. Δεν είναι τυχαίο ότι την ημέρα που ο COVID-19 χαρακτηρίστηκε πανδημία, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, μαζί με τον ΠΟΥ, εγκαινίασαν την Covid Action Platform (Πλατφόρμα Δράσης για τον Covid), έναν συνασπισμό για την «προστασία της ζωής» που συσπειρώνει πάνω από 1.000 από τις ισχυρότερες ιδιωτικές εταιρείες του κόσμου — και διοικείται από αυτές.
Το μόνο πράγμα που νοιάζει την κλίκα που διευθύνει την ορχήστρα της υγειονομικής έκτακτης ανάγκης είναι να τροφοδοτήσει την κερδοσκοπική μηχανή, οπότε κάθε κίνηση σχεδιάζεται για το σκοπό αυτό, με την υποστήριξη ενός πολιτικού και δημοσιογραφικού μετώπου που ευθυγραμμίζεται από καιροσκοπισμό. Αν η στρατιωτική βιομηχανία χρειάζεται πολέμους, η φαρμακοβιομηχανία χρειάζεται ασθένειες. Δεν είναι σύμπτωση ότι η «δημόσια υγεία» είναι μακράν ο πιο κερδοφόρος τομέας της παγκόσμιας οικονομίας, σε βαθμό που η Big Pharma ξοδεύει περίπου τρεις φορές περισσότερα από τις πετρελαϊκή βιομηχανία και δύο φορές περισσότερα από τη Big Tech για να να
κάνει λόμπινγκ. Η δυνητικά ατελείωτη ζήτηση για εμβόλια και πειραματικά γενετικά σκευάσματα προσφέρει στο φαρμακευτικό καρτέλ την προοπτική σχεδόν απεριόριστων κερδών, ειδικά όταν αυτά εξασφαλίζονται από προγράμματα μαζικού εμβολιασμού που επιδοτούνται από τον δημόσιο κορβανά (δηλαδή από ακόμα περισσότερο χρέος που θα πέσει στα κεφάλια μας).
Γιατί όλες οι θεραπείες για τον κορονοϊό έχουν δια νόμου απαγορευτεί ή σαμποταριστεί; Όπως με πάσα ειλικρίνεια παραδέχεται ο FDA, η χρήση εμβολίων έκτακτης ανάγκης συνιστάται μόνον εάν «δεν υπάρχουν κατάλληλες, εγκεκριμένες και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις». Μια αλήθεια κρυμμένη σε κοινή θέα. Επιπλέον, η τρέχουσα θρησκεία των εμβολίων συνδέεται στενά με την άνοδο του φαρμακοδόλαρου, το οποίο, τρεφόμενο από τις πανδημίες, είναι έτοιμο μιμηθεί τη δόξα του «πετροδόλαρου», επιτρέποντας έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες να συνεχίσουν να ασκούν παγκόσμια νομισματική κυριαρχία. Γιατί πρέπει ολόκληρη η ανθρωπότητα (των παιδιών συμπεριλαμβανομένων! ) να κάνει πειραματικά «εμβόλια» με όλο και πιο ανησυχητικές αλλά συστηματικά υποβαθμιζόμενες ανεπιθύμητες παρενέργειες, όταν πάνω από το 99% των μολυσμένων, των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία είναι ασυμπτωματική, αναρρώνουν; Η απάντηση είναι προφανής : επειδή τα εμβόλια είναι ο χρυσός μόσχος της τρίτης χιλιετίας, ενώ η ανθρωπότητα είναι «τελευταίας γενιάς» υλικό προς εκμετάλλευση, υπό τη μορφή πειραματόζωου.
Δεδομένου αυτού του πλαισίου, η παράσταση της παντομίμας έκτακτης ανάγκης στέφθηκε με επιτυχία μέσω μιας πρωτοφανούς χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Κάθε «δημόσια συζήτηση» για την πανδημία ξεδιάντροπα καπελώθηκε, ή μάλλον μονοπωλήθηκε από τη θρησκευτική πίστη στις τεχνικό – επιστημονικές επιτροπές που χρηματοδοτούνται από τις οικονομικές ελίτ. Κάθε «ελεύθερη συζήτηση» νομιμοποιείται μόνο δια της τήρησης ψευδοεπιστημονικών πρωτοκόλλων, προσεκτικά αποκαθαρμένων από το κοινωνικό – οικονομικό τους πλαίσιο : κάποιος «ακολουθεί την επιστήμη» προσποιούμενος ότι δεν γνωρίζει πως «η επιστήμη ακολουθεί το χρήμα». Η περίφημη δήλωση του Karl Popper ότι η «πραγματική επιστήμη» είναι δυνατή μόνο υπό την αιγίδα του φιλελεύθερου καπιταλισμού σε αυτό που ονόμασε «ανοιχτή κοινωνία» (2), επαληθεύεται τώρα στην παγκοσμιοποιημένη ιδεολογία που κινεί, μεταξύ άλλων, το Open Society Foundation (Ίδρυμα Ανοιχτής Κοινωνίας), του George Soros. Ο συνδυασμός της «πραγματικής επιστήμης» και της «ανοιχτής και συμπεριληπτικής κοινωνίας» καθιστά το δόγμα του Covid σχεδόν αδύνατον να αμφισβητηθεί.
Για τον COVID – 19, λοιπόν μπορούμε να διακρίνουμε την ακόλουθη ατζέντα. Προετοιμάζεται ένα φανταστικό αφήγημα, βασισμένο σε έναν επιδημικό κίνδυνο που παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προωθηθεί ο φόβος και η υποτακτική συμπεριφορά. Πιθανότατα μια περίπτωση διαγνωστικής αναταξινόμησης. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας επιδημιολογικά διφορούμενος ιός γρίπης, επί του οποίου να οικοδομηθεί μια επιθετική ιστορία μετάδοσης, σχετιζόμενης με γεωγραφικές περιοχές, όπου οι επιπτώσεις των αναπνευστικών ή αγγειακών ασθενειών στον ηλικιωμένο και ανοσοκατεσταλμένο πληθυσμό είναι υψηλές — ίσως με τον επιβαρυντικό παράγοντα της βαριάς ρύπανσης. Δεν χρειάζεται να επινοηθεί τίποτε περισσότερο, δεδομένου ότι οι μονάδες εντατικής θεραπείας στις «ανεπτυγμένες» χώρες είχαν ήδη καταρρεύσει πριν την έλευση του Covid, με κορυφώσεις θνησιμότητας για τις οποίες κάνεις δεν είχε ονειρευτεί να κηρύξει καραντίνα. Με άλλα λόγια, τα συστήματα δημόσιας υγείας είχαν ήδη συντριβεί, και επομένως προετοιμαστεί για το σενάριο της πανδημίας.
Όμως αυτή την φορά υπάρχει μέθοδος στην τρέλα: κηρύσσεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία πυροδοτεί πανικό, προκαλώντας με τη σειρά της τη συμφόρηση των νοσοκομείων και των οίκων ευγηρίας (χώροι δηλαδή υψηλού κινδύνου σήψης), την εφαρμογή προβληματικών πρωτοκόλλων και την αναστολή της ιατρικής περίθαλψης. Και ιδού, ο δολοφόνος Ιός γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία! Η προπαγάνδα που οργιάζει στα βασικά κέντρα οικονομικής εξουσίας (ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη) είναι απαραίτητη για την διατήρηση του «κράτους εξαίρεσης» ( Karl Schmitt), το οποίο γίνεται αμέσως αποδεκτό ως η μοναδική πιθανή μορφή πολιτικής και υπαρξιακής ορθολογικότητας. Ολόκληροι πληθυσμοί εκτεθειμένοι σε βαρύ βομβαρδισμό από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παραδίδονται μέσω της αυτοπειθαρχίας, εφαρμόζοντας πιστά με γκροτέσκο ενθουσιασμό τις μορφές «κοινωνικής ευθύνης» που ο εξαναγκασμός μεταμορφώνει σε αλτρουισμό.
Ολόκληρο το σενάριο της πανδημίας — από την «καμπύλη μετάδοσης» έως τους «θανάτους από Covid» — βασίζεται στο τεστ PCR, το οποίο εγκρίθηκε ως διαγνωστικό μέσο για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 από μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε χρόνο ρεκόρ κατόπιν ανάθεσης του ΠΟΥ. Όπως πολλοί θα γνωρίζουν πλέον, η διαγνωστική αναξιοπιστία του τεστ PCR καταγγέλθηκε από τον ίδιο τον εφευρέτη του, τον νομπελίστα Kary Mullis (δυστυχώς απεβίωσε στις 7 Αυγούστου 2019), και προσφάτως από 22 διεθνούς φήμης αναγνωρισμένους εμπειρογνώμονες, απαιτώντας την απόσυρσή του, λόγω θεμελιωδών ελαττωμάτων του. Προφανώς, το αίτημα έπεσε στο κενό.
Το τεστ PCR είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την πανδημία. Λειτουργεί μέσω των περιβόητων «κύκλων θετικοποίησης» (ct): όσο πιο πολλοί οι κύκλοι, τόσο περισσότερες οι ψευδείς θετικοποιήσεις (λοιμώξεις, θάνατοι από Covid), όπως μέχρι και ο γκουρού Anthony Fauci παραδέχτηκε απερίσκεπτα όταν δήλωσε ότι τα επιχρίσματα είναι άχρηστα πάνω από τους 35 κύκλους. Γιατί, όμως, κατά την διάρκεια της πανδημίας, τα περισσότερα εργαστήρια στον κόσμο, χρησιμοποιούσαν ως κατώφλι τους 35 ή και περισσότερους κύκλους; Ακόμη και οι New York Times — που σίγουρα δεν πρόκειται για άντρο επικίνδυνων αρνητών του κορονοϊού — έθεσαν αυτό το βασικό ερώτημα, το περασμένο καλοκαίρι. Χάριν στην ευαισθησία του επιχρίσματος, η πανδημία μπορεί να ανοίξει και να κλείσει σαν διακόπτης, επιτρέποντας στο υγειονομικό καθεστώς να ασκεί πλήρη έλεγχο στο «αριθμολογικό τέρας» των κρουσμάτων και θανάτων από Covid, το βασικό, δηλαδή, εργαλείο της καθημερινής τρομοκρατίας.
Όλη αυτή η τρομολαγνεία συνεχίζεται και σήμερα, παρά την χαλάρωση ορισμένων μέτρων. Για να καταλάβουμε το γιατί, θα πρέπει να επιστρέψουμε στο οικονομικό μοτίβο. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τρισεκατομμύρια φρεσκοτυπωμένου χρήματος «παράχθηκαν» με μερικά κλικ στον υπολογιστή από τις κεντρικές τράπεζες και διοχετευτήκαν στα χρηματοπιστωτικά συστήματα, όπου και έχουν παραμείνει κατά μεγάλο μέρος. Ο στόχος του ανεξέλεγκτου τυπώματος χρήματος ήταν να βουλώσουν οι τρύπες ρευστότητας. Το «μαγικό λεφτόδεντρο» παραμένει ακόμα παγωμένο μέσα στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα, στα χρηματιστήρια και σε διάφορα συστήματα εικονικών νομισμάτων που δεν προορίζονται για δαπάνες και επενδύσεις. Σκοπός τους είναι αποκλειστικά η παροχή φθηνών δανείων για χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία. Αυτό είναι που ο Μαρξ αποκαλούσε «πλασματικό κεφάλαιο», το οποίο συνεχίζει να επεκτείνεται σε διαστημική τροχιά εκτόξευσης που είναι πλέον εντελώς ανεξάρτητη από τους οικονομικούς κύκλους της πραγματικής οικονομίας.
Η ουσία είναι ότι δεν μπορεί να επιτραπεί σε όλο αυτό το ρευστό να πλημμυρίσει την πραγματική οικονομία, διότι η τελευταία θα υπερθερμανθεί και θα πυροδοτήσει υπερπληθωρισμό. Και εδώ είναι που ο Ιός έρχεται να «εξυπηρετήσει» ακόμα μια φορά. Αν αρχικά χρησίμευσε για την «προστασία της πραγματικής οικονομίας» (για να παραθέσω ξανά από το έγγραφο της BIS), τώρα επιτηρεί τη διστακτική επαναλειτουργία της, η οποία χαρακτηρίζεται από την υποταγή στο δόγμα του εμβολιασμού και τις διαβαθμίσεις του αυστηρού έλεγχου, οι οποίες μπορεί σύντομα να περιλαμβάνουν και κλιματικά λοκντάουν. Θυμάστε που μας έλεγαν πως μόνο τα εμβόλια θα μας έδιναν πίσω την «ελευθερία» μας; Πολύ προβλέψιμα, τώρα ανακαλύπτουμε ότι ο δρόμος προς την ελευθερία είναι λερωμένος με ‘μεταλλάξεις‘, δηλαδή, ανακυκλώσεις του Ιου. Ο σκοπός τους είναι να αυξήσουν τον «αριθμό των κρουσμάτων» και επομένως να παρατείνουν εκείνες τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που δικαιολογούν την παραγωγή εικονικού χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες με στόχο την νομισματοποίηση του χρέους και την χρηματοδότηση των ελλειμμάτων. Αντί να επιστρέψουν σε κανονικά επιτόκια, οι ελίτ επιλέγουν να ομαλοποιήσουν την κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης ταΐζοντας το φάντασμα της μετάδοσης. Άρα, πολυδιαφημισμένη «μείωση της νομισματικής τόνωσης» (tapering) μπορεί να περιμένει — όπως ακριβώς και το Pandexit (Έξοδος από την Πανδημία).
Στην ΕΕ, για παράδειγμα, το «πρόγραμμα αγορών έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας», της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ, γνωστό ως PEPP, έχει επί του παρόντος οριστεί να συνεχιστεί έως τον Μάρτιο του 2022. Ωστόσο, έχει γνωστοποιηθεί ότι ίσως παραταθεί και πέραν αυτής της ημερομηνίας. Εντωμεταξύ, η παραλλαγή Δέλτα έχει προκαλέσει χάος στην ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία, καθώς οι νέοι περιορισμοί (συμπεριλαμβανομένης της καραντίνας) διαταράσσουν την καλοκαιρινή περίοδο. Και πάλι, φαίνεται να έχουμε παγιδευτεί σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία (ειδικά εάν, όπως έχει υπονοήσει ο Νομπελίστας Luk Montagnier, αλλά και πολλοί άλλοι, οι μεταλλάξεις, όσο ήπιες και αν είναι, είναι συνέπεια των επιθετικών εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού). Ό,τι κι αν ισχύει, η ουσία είναι ότι ο Ιός εξακολουθεί να είναι ακόμη απαραίτητος για τον γηραλέο καπιταλισμό, του οποίου η μοναδική πιθανότητα επιβίωσης εξαρτάται από την αλλαγή παραδείγματος από τον φιλελευθερισμό στον ολιγαρχικό αυταρχισμό.
Αν και το έγκλημα τους απέχει πολύ από το να είναι τέλειο, στους ενορχηστρωτές αυτού του παγκόσμιου πραξικοπήματος πρέπει να αναγνωρίσουμε μια κάποια σαδιστική ευφυΐα. Το τέχνασμά τους πέτυχε, ίσως και πέρα από κάθε προσδοκία. Ωστόσο, κάθε εξουσία που στοχεύει στην ολοκληρωτικοποίηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει, και αυτό ισχύει επίσης τόσο για τους αρχιερείς της θρησκείας του Covid όσο και για τις θεσμικές μαριονέτες που έχουν κινητοποιήσει για να λανσάρουν την ψυυχολογική επιχείρηση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης. Εξάλλου, η εξουσία τείνει να αυταπατάται για την παντοδυναμία της. Αυτοί που κάθονται στην αίθουσα ελέγχου αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν το βαθμό που η κυριαρχία τους είναι αβέβαιη. Αυτό που δεν βλέπουν είναι ότι η εξουσία τους εξαρτάται από μια «ανώτερη αποστολή», δηλαδή την ανώνυμη αυτοαναπαραγωγή του καπιταλιστικού μάτριξ. Η σημερινή εξουσία βρίσκεται στη μηχανή παραγωγής κέρδους, της οποίας ο μοναδικός σκοπός είναι να συνεχίσει το απερίσκεπτο ταξίδι της, που ενδεχομένως να οδηγήσει στην πρόωρη εξαφάνιση του Homo Sapiens. Οι ελιτ που έχουν παρασύρει τον κόσμο στην Covid – υποταγή είναι η ανθρωπομορφική εκδήλωση του καπιταλιστικού «αυτόματου» (ρομπότ), του οποίου η αορατότητα είναι τόσο πανούργα όσο και αυτή του ίδιου του Ιού. Και η καινοτομία της εποχής μας είναι ότι η «κλειδωμένη κοινωνία» είναι το μοντέλο που εγγυάται καλύτερα την αναπαραγωγιμότητα της καπιταλιστικής μηχανής, παρά τον δυστοπικό της προορισμό.
[1] Karl Marx, Grundrisse (London: Penguin, 1993), 706.
[2] Karl Popper, The Open Society and its Enemies, 2 τόμοι (Princeton : Princeton UP, 2013)
* Ο Fabio Vighi είναι καθηγητής Κριτικής Θεωρίας και Ιταλικής Γλώσσας στο Cardiff University. Πρόσφατα έργα του περιλαμβάνουν τα: Critical Theory and the Crisis of Contemporary Capitalism ( Bloomsbury 2015, έτερος συγγραφέας Heiko Feldner) και Crisi di valore : Lacan, Marx e IL crepuscolo Della societa del lavoro (Mimesis 2018)